Je kan boeken vol schrijven over dit onderwerp (wat sommigen ook hebben gedaan: https://www.amazon.it/vino-nellantica-Roma-bevevano-Romani/dp/8898689705), maar we beperken ons hier tot enkele zaken, al is het maar om er later nog ettelijke keren op te kunnen terugkomen.
Zoals in de vorige post beschreven, hebben de Grieken de wijnbouw in Zuid-Italië geïntroduceerd. Zo ook is een deel van de Griekse wijncultuur meegekomen. Een symposium, wat tegenwoordig een nogal droge bijeenkomst is, betekende voor de Grieken een (elitaire) gelegenheid waarbij volgens een bepaald protocol gezeten, geconverseerd en gedronken werd. Niet alleen werd de wijn enkel na het eten geconsumeerd, hij werd ook nog eens aangelengd met water. Soms ging het zelfs om zeewater, misschien iets om te proberen op vakantie aan de kust (al waren de wijnen radicaal anders dan deze van nu). Vrouwen waren niet welkom, tenzij voor vertier waarvoor men trouwens eerder jonge jongens verkoos.
Niet zo bij het Romeinse equivalent van het symposium, nl. het convivium, waar vrouwen wel welkom waren. De regels waren wat losser in het algemeen, want eten en wijn drinken gingen perfect samen en de Romeinen hadden van de Grieken geen lessen te krijgen inzake losbandigheid. Het grootste verschil tussen de Grieken en de Romeinen is echter niet te vinden in de hogere regionen van de maatschappij, maar bij de lagere klassen. Het zijn immers de Romeinen geweest die wijn toegankelijk hebben gemaakt voor een breed publiek of anders gezegd van wijn een massaproduct hebben gemaakt (hoewel de trend al was ingezet in Griekenland). Rond 300 v.Chr. consumeerde Rome als geheel naar schatting 180 miljoen liter wijn, een equivalent van meer dan een halve liter per dag per persoon.
Er is vrij veel geweten over wijn in het oude Rome omdat veel Romeinse auteurs er over hebben geschreven. Plinius de Oudere was er één van. Aan hem hebben we de spreuk ‘in vino veritas’ te danken. Plinius de Jongere, zijn geadopteerde neef, heeft een relaas geschreven (in twee brieven aan Tacitus) over de uitbarsting van de Vesuvius en de vernietiging van Pompeï en geniet daardoor wellicht wat meer bekendheid dan zijn oom. De haven van Pompeï was ten andere een belangrijke logistieke hub voor de aanvoer van wijn naar Rome, met grote tekorten na de uitbarsting als gevolg (één van de markantste bezienswaardigheden in Pompeï is trouwens is de uitzonderlijk goed bewaarde wijnbar).
Een andere auteur is Columella die met zijn 12-delige ‘De Re Rustica’ een overzicht gaf van de landbouwtechnieken van die tijd. Drie volumes ervan zijn uitsluitend aan wijnbouw gewijd. Niettegenstaande al deze informatie zullen we één ding nooit weten: hoe de wijn in het oude Rome smaakte. De beschreven technieken duiden er alvast op dat de smaak sterk verschillend moet zijn geweest tov de hedendaagse wijn en daarenboven was wijn een rekbaar begrip. Hij werd aangelengd, er werden kruiden aan toegevoegd, hij werd in amfora’s bewaard en kwam in contact met harsen enz. Er is wel een vermoeden dat een aantal druivenrassen in die tijd reeds op grote schaal werden verbouwd: Fiano, Greco en Piedirosso. Als je onze Espira, Due Versure of de Fiano Sannio van La Fortezza proeft dan kan je misschien nog een kleine hint ontwaren van het verleden.
De Romeinen zijn niet enkel verantwoordelijk voor de verspreiding van wijn bij de eigen bevolking maar ook over Europa. Veel van de gebieden die zij veroverden waren (en zijn nog steeds) uitermate geschikt voor wijnbouw. En zo kunnen de Romeinen de grondleggers genoemd worden van de Europese wijnindustrie. Meer over de verspreiding van de wijnbouw in Europa in een volgende post.